De kleur van tanden en kiezen is bij iedereen verschillend. De één heeft van nature witte tanden. Bij de ander zijn ze iets geler. Tanden hebben sowieso niet allemaal dezelfde kleur. Soms wijkt de kleur van een enkele tand sterk af van de overige tanden.
Tanden zijn opgebouwd uit tandbeen en glazuur. De kleur van het tandbeen en de dikte van het glazuur bepalen voornamelijk de kleur van de tand. De oorspronkelijke kleur van het tandbeen is erfelijk bepaald. Het glazuur van tanden en kiezen is nagenoeg doorzichtig. De hoektanden hebben een dikkere laag tandbeen dan de overige tanden. Daarom zijn ze vaak geler.
Tanden en kiezen kunnen verkleuren door veranderingen aan het tand- of kiesoppervlak (uitwendige verkleuringen) en veranderingen in het tandbeen en glazuur (inwendige verkleuringen).
Hoe ontstaan uitwendige verkleuringen?
Uitwendige verkleuringen ontstaan doordat kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen in de tandplak (het wit-gelige laagje op tanden en kiezen) dringen. Dit gebeurt onder andere door het drinken van koffie, thee en rode wijn. Ook roken is een oorzaak van verkleuringen.
Kan de tandarts uitwendige verkleuringen behandelen?
De tandarts of mondhygiënist kan de aanslag alleen verwijderen door de tanden te polijsten. Bij ernstige verkleuringen of aangetaste tanden kan een aanvullende behandeling nodig zijn. De tandarts kan bijvoorbeeld een kunststof of porseleinen schildje (facing) op het zichtbare deel van uw tand plakken. Ook gewone verkleuringen kunnen in de tandartspraktijk in een korte tijd worden gebleekt. Hiervoor worden hoge concentraties waterstofperoxide gebruikt in combinatie met een ultraviolet lamp. Het voordeel van deze techniek is de snelheid waarmee het gaat. Er kan niet gebleekt worden indien er vullingen in de voortanden zitten, want deze kleuren niet mee.
Hoe ontstaan inwendige verkleuringen?
1. Een val of een harde klap op de tand. Uw tand kan geel, grijs of blauw verkleuren. Dat wordt een ‘dode’ tand genoemd. Het afsterven van uw tandzenuw veroorzaakt de verkleuring. Als de tand geleidelijk geel verkleurt, is dat een teken dat de tandzenuw zich terugtrekt. Deze verkleuringen kan de tandarts meestal verhelpen.
2. Het verouderingsproces. Uw glazuurlaag wordt dunner en de laag tandbeen dikker. Er komen barsten in het dunnere glazuur. Daardoor dringen kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen makkelijker in de tand door. Meestal kan de tandarts deze verkleuring behandelen.
3. Een grijze of zwarte vulling in uw tand of kies. Hierdoor heeft deze een andere kleur dan uw overige tanden en kiezen. Een grijze amalgaamvulling kunt u laten vervangen door een witte (kunststof) vulling.
4. Ontwikkelingsstoornissen in het allereerste begin van een tand (tandkiem) of het gebruik van geneesmiddelen op jonge leeftijd. Deze verkleuringen zijn vaak bandvormig of vlekachtig. De tandarts kan dergelijke verkleuringen wegslijpen en herstellen met een tandkleurig vulmateriaal.
Kan de tandarts inwendige verkleuringen behandelen?
Verkleurde tanden als gevolg van ‘dode’ tanden en het verouderingsproces kunnen soms succesvol worden gebleekt:
Dat kan op twee manieren:
1. Bleken in de tandartspraktijk
De tandarts bleekt de tand van binnenuit. In de verkleurde tand brengt hij een papje aan met een blekend middel dat enkele dagen een blekende werking heeft. Afhankelijk van het behaalde resultaat herhaalt hij de behandeling een of meerdere keren. Uiteindelijk sluit hij de tand af met een definitieve vulling. Bij sommige verkleuringen kan een aanvullende behandeling nodig zijn. De tandarts kan bijvoorbeeld een kunststof of porseleinen schildje (facing) op het zichtbare deel van uw tand plakken. Ook gewone verkleuringen kunnen in de tandartspraktijk in een korte tijd worden gebleekt. Hiervoor worden hoge concentraties waterstofperoxide gebruikt in combinatie met een ultraviolet lamp. Het voordeel van deze techniek is de snelheid waarmee het gaat.
2. Thuis bleken, na instructie door de tandarts
Thuis bleken is met name geschikt voor te gele of verkleurde tanden, bijvoorbeeld als gevolg van het verouderingsproces. Deze manier van bleken kan alleen bij egale, niet te ernstige verkleuringen. Uw tandarts maakt een goed passende ‘bleeklepel’ van een zachte kunststof. In de bleeklepel brengt u een gel aan met een blekende werking. Draag deze lepel tenminste twee weken enkele uren per dag. Afhankelijk van de verkleuring ziet u na enkele dagen of weken resultaat. Tijdens het gebruik van de bleeklepel kunnen uw tanden en tandvlees tijdelijk gevoelig worden. Raadpleeg uw tandarts als deze klacht optreedt.
In de periode dat u uw tanden met de bleeklepel bleekt, kunnen bepaalde etenswaren en dranken het resultaat nadelig beïnvloeden. Voorbeelden daarvan zijn koffie, thee, rode wijn, koolzuurhoudende frisdranken, citrusvruchtensap en kleurstof bevattende etenswaren (zoals vruchtenjam). Tijdens de behandeling raden we u het nuttigen van deze producten sterk af.
Wilt u uw tanden bleken?
Bespreek dit dan eerst met uw tandarts. De soort verkleuring bepaalt welke behandeling geschikt is. Levert het bleken niet het gewenste resultaat op? Dan kan voor een laagje kunststof op de tand worden gekozen.
Hoe lang duurt een behandeling?
Hoe lang het bleken duurt, hangt af van de soort behandeling. Een bleekbehandeling bij de tandarts gaat het snelst om de tandarts een hogere dosis waterstofperoxide mag gebruiken in combinatie met een ultravioletlamp, wat het proces versnelt.
Wanneer kan er niet gebleekt worden?
Er kan niet gebleekt worden indien er vullingen in de voortanden zitten, want deze kleuren niet mee.
Welk resultaat kan ik bereiken?
Een optimaal resultaat is niet altijd haalbaar. Het resultaat dat u bereikt met behulp van het bleken is meestal niet blijvend. Een paar jaar na het bleken, komt de verkleuring vaak weer terug, omdat het tandbeen verandert en het glazuur weer kleurstoffen
opneemt. Hierdoor verkleuren ze uw gebleekte tanden opnieuw. Dit proces gaat sneller als u rookt of bepaalde voedingsstoffen veel gebruikt. Het effect van langdurig
of herhaald bleken op het tandweefsel is nog niet helemaal bekend. Bleek uw tanden daarom onder toezicht en controle van uw tandarts of mondhygiënist.
Beïnvloedt roken het bleekresultaat?
Roken is een oorzaak van verkleuringen en beïnvloedt het bleekresultaat nadelig, vooral in de periode dat gebleekt wordt.
Worden mijn tanden witter als ik whitening tandpasta’s gebruik?
De werking van tandpasta’s die uw tanden witter maken is wetenschappelijk niet aangetoond. De tandpasta’s bevatten soms extra schuurmiddel, waarmee ze uw tandweefsel en vullingen bovenmatig laten slijten. Door het wegslijten van het glazuur wordt de tandkleur juist donkerder.